Bà Valentina Gagarina (1935-2020), vợ của nhà du hành vũ trụ đầu tiên trên thế giới Yuri Gagarin vừa qua đời ngày 17-3-2020 ở tuổi 84. Cuộc đời, tình yêu và sự hy sinh thầm lặng của bà đã góp phần làm nên một huyền thoại.
Hạnh phúc ngắn ngủi
Valentina Gagarina gặp nhà du hành vũ tương lai lần đầu tại một buổi khiêu vũ dành cho sinh viên. Khi đó, Yuri Gagarin là sinh viên của Trường Trung cấp bay Orenburg, còn Valentina là sinh viên trường Trung cấp Y. Mới gặp lần đầu, Gagarin đã bị cô gái nhỏ nhắn, có vẻ khiêm nhường, giản dị này hút hồn...
Tháng 10-1957, sau khi Gagarin tốt nghiệp, họ cưới nhau sau 4 năm hẹn hò. Người ta gợi ý cho Gagarin một số địa điểm phục vụ. Hai vợ chồng chọn vùng cực Bắc. Đó là một quãng thời gian ngắn lặng lẽ nhưng rất hạnh phúc. Mỗi tối, người vợ trẻ nướng bánh ngồi đợi chồng về. Sau bữa ăn, vợ ngồi đan, còn chồng thì đọc to những truyện ngắn của Chekhov, Gogol... Một năm sau, họ sinh con gái Elena.
Năm 1959, khi nhà nước tổ chức tuyển chọn phi công vũ trụ, Gagarin quyết định thử sức, dù anh hoàn toàn chưa biết gì về công việc rất mới mẻ này. Sau các kỳ thi tuyển nghiêm ngặt với gần 3.000 phi công, Gagarin đã được chọn vào đội hình 20 người đào tạo phi công vũ trụ.
Mùa xuân năm 1960, Gagarin cùng gia đình chuyển về thành phố Ngôi Sao ở ngoại ô Moscow. Valentina được bố trí công việc tại phòng thí nghiệm thuộc Trung tâm điều hành các chuyến bay. Lúc này, Gagarin là một trong số 6 học viên được lựa chọn vào giai đoạn huấn luyện cuối cùng. Valentina dành hết thời gian cho gia đình, con cái, để chồng yên tâm luyện tập cùng các đồng đội.
Tháng 3-1961, gia đình Gagarin có thêm thành viên mới: Bé gái Galina. Tháng 4-1961, khi Gagarin lên đường tới căn cứ vũ trụ Baikonur ở Kazakhstan, Valentina một mình chăm sóc hai con. Cô không biết liệu chồng mình có được chọn là người đầu tiên bay lên vũ trụ hay không và bao giờ thì chuyến bay sẽ được thực hiện.
Về chuyến bay của chồng, Valentina được hàng xóm thông báo. Cô chỉ nhìn thấy anh trên Quảng trường Đỏ. Sự kiện khổng lồ cuốn họ đi đến mức mấy ngày sau họ mới có thể ở bên nhau. Gagarin ngượng ngùng nói: “Anh cũng không ngờ là lại có cuộc tiếp đón như vậy. Anh cứ nghĩ bay lên rồi bay về. Thế mà ra như thế!".
Câu chuyện về chuyến bay quanh địa cầu diễn ra trong 108 phút của Gagarin đã trở thành một trong những bài báo được dẫn lại nhiều nhất của TASS. Hình ảnh trẻ trung và nụ cười thân thiện của chàng phi công Xô Viết 27 tuổi đã trở thành biểu tượng sáng chói về lòng dũng cảm và khát vọng hiểu biết của nhân loại.
Trở thành huyền thoại trong lịch sử chinh phục vũ trụ, Gagarin được phong “Anh hùng Liên Xô”, được nhận nhiều huân, huy chương, danh hiệu không chỉ của Liên Xô mà còn của nhiều nước khác. Vinh quang trùm lên Gagarin. Một niềm vinh quang không bị giới hạn bởi biên giới quốc gia. Anh đã tới thăm nhiều quốc gia với tư cách sứ giả của hòa bình và hữu nghị.
Đó là những năm tháng vừa hạnh phúc vừa khó khăn của Valentina. Khắp nơi, hoa tung tới tấp lên xe của vợ chồng cô, nhưng cũng là thời gian mà cái riêng tư trong cuộc sống của họ không còn nữa.
Sau này, cô con gái Elena Gagarina kể rằng: “Chuyến bay của cha khiến cuộc sống của chúng tôi thay đổi mãi mãi. Cha và mẹ tôi hầu như không thể có cuộc sống riêng tư nữa. Họ có rất ít cơ hội bên nhau. Cha tôi rất thích đi đây đi đó để tìm hiểu thế giới xung quanh, nhưng ông không thể thực hiện sở thích ấy. Cha nhận ra sự nổi tiếng là một phần công việc của ông và ông không thể từ chối nó”, Elena khẳng định.
Vinh quang của người chồng không làm cho Valentina thay đổi. Cô vẫn luôn khiêm tốn và giản dị, chăm lo vun vén cho gia đình bé nhỏ. Gagarin cũng vậy, hễ có thời gian ít ỏi rỗi rãi là anh liền về nhà, vui vầy cùng vợ và hai cô con gái.
Tình yêu vĩnh cửu
Cho đến bây giờ, trên bàn làm việc của Gagarin ở thành phố Ngôi sao vẫn còn để mở trang sổ lịch làm việc với những dòng ghi: “Ngày 27-3, bay, gặp truyền hình, tạp chí “Ngọn lửa” chuẩn bị cho ngày Du hành vũ trụ vào 17h”. “Ngày 28 - Về với Valentina”.
Không có trong cuộc đời Gagarin cái ngày 28 ấy!
Trong chuyến bay tập ngày 27-3-1968, chiếc máy bay của Yuri Gagarin và đồng đội Vladimir Seregin gặp nạn. Phi công vũ trụ đầu tiên của loài người, người chồng thân yêu của Valentina đã vĩnh viễn ra đi.
Năm 1961, trước chuyến bay vào vũ trụ, Gagarin đã viết một bức thư gửi vợ và con, đề phòng trường hợp xấu nhất. Valentina chỉ được đọc những dòng thư đó sau cái chết của chồng.
Bức thư có đoạn: “Nếu có điều gì đó xảy ra thì ba mong ba mẹ con, mà trước hết là em, hãy đừng quỵ ngã vì đau khổ. Hãy chăm lo cho các con gái của chúng ta, yêu quý chúng như anh đã yêu. Hãy nuôi dạy các con trở thành không phải các tiểu thư, những kẻ bám váy mẹ, mà thành những con người thực thụ, để sóng gió cuộc đời không làm các con sợ hãi. Còn cuộc sống riêng, em hãy thu xếp theo ý của mình, như lương tâm em mách bảo. Anh không ràng buộc em bất cứ điều gì và không có quyền làm việc đó...".
Sau chuyến bay định mệnh của Gagarin, Valentina gần như thu mình với cuộc sống, ở vậy nuôi con khi tuổi mới 33. Những người bạn của gia đình kể rằng, bà không thể nguôi ngoai sau cái chết của chồng. Với Valentina, Gagarin là tình đầu và cũng là tình cuối.
Bà quyết làm theo ý nguyện của người chồng yêu quý, không quỵ ngã, mà trở thành điểm tựa vững vàng, duy nhất cho các con trong phần đời còn lại. Mặc dù gia đình được cấp căn hộ ở Moscow nhưng Valentina không chuyển đến đó mà vẫn sống trong căn hộ khiêm nhường tầng 4 ở thành phố Ngôi Sao. Một mặt, bà không thể xa được những gì gắn bó với Gagarin. Nhưng quan trọng hơn là bà muốn bảo vệ các con mình khỏi sự chú ý thái quá của xã hội.
Hẳn bà đã được an ủi khi vào dịp kỷ niệm 50 năm chuyến bay thế kỷ của Gagarin (2011), nước Nga đã tổ chức một buổi lễ lớn. Tổng thống Vladimir Putin phát biểu: “Chuyến bay của Gagarin trên con tàu Vostok I là một sự kiện vĩ đại không chỉ trong thế kỷ XX mà thuộc lịch sử toàn bộ nền văn minh nhân loại. Cuộc đột phá lên vũ trụ mãi mãi là tượng trưng cho lòng dũng cảm của con người, lòng khát khao khám phá và vươn tới sự tiến bộ. Đối với nước Nga, sự kiện đó là khúc khải hoàn của dân tộc, đã thống nhất và đoàn kết nhân dân”.
Cũng vào dịp này, Đại hội đồng Liên hợp quốc tuyên bố ngày 12-4 là Ngày Quốc tế Con người bay vào vũ trụ.
Niềm vui lớn của Valentina là hai con gái đều trở thành những chuyên gia giỏi, những người vững vàng trong cuộc sống như lời dặn của chồng. Elena, con gái lớn của Gagarin là Giám đốc Viện bảo tàng Điện Kremlin. Con gái út Galina là Trưởng bộ môn Kinh tế của Đại học Plekhanov.
Giờ đây, sau hơn nửa thế kỷ, Valentina chắc hẳn đã được gặp lại người chồng thân yêu của mình nơi trời xanh bao la để hai người không bao giờ rời xa nhau nữa.
Theo Hanoimoi
Trụ sở chính: Vân Lũng, An Khánh, Hoài Đức, Hà Nội
Văn phòng giao dịch: B17, Số 9A, Ngõ 233 Xuân Thủy , Quận Cầu Giấy, TP. Hà Nội
Tel: (024) 2260 0709 Fax: (024) 3761 8464
Email: hevina2017@gmail.com