Nhà tâm lý giáo dục và phát triển của phòng khám tâm lý Think Psychological Services, Pamela See, nhấn mạnh rằng ngay từ khi mới 1 tuổi trẻ đã có thể nhận thức trong đầu về sự khác biệt giới tính dù chúng chưa thể thể hiện ra ngoài.

Các bậc phụ huynh nói chuyện với trẻ càng sớm về sự thay đổi cơ thể theo thời gian và nhu cầu tình dục phát triển như thế nào thì trẻ càng tự tin đương đầu với những thay đổi đó.

Nói chuyện với trẻ về tình dục, giới tính và cơ thể sẽ giúp trẻ hiểu rằng giới tính và tình dục là những phần lành mạnh và bình thường trong cuộc sống của mỗi người. Cũng như sẽ cởi mở hơn khi nói chuyện về các vấn đề tế nhị trong tương lai.

Giáo dục giới tính không xảy ra chỉ một lần mà còn xuyên suốt trong quá trình phát triển của trẻ. Cách thức phụ huynh sử dụng khi nói với trẻ về các vấn đề giới tính và tình dục cũng rất quan trọng. Nếu phụ huynh có vẻ lo ngại và e sợ khi nói về vấn đề này thì trẻ sẽ cảm thấy xấu hổ khi chia sẻ những suy nghĩ của mình. Phụ huynh nên giáo dục và nói chuyện cởi mở với trẻ về vấn đề này.

Sau cùng, bậc cha mẹ nếu muốn trẻ biết chúng không cần phải ngượng ngùng khi hỏi cha mẹ các vấn đề giới tính hay tình dục và luôn luôn có thể nhận được những thông tin chân thật và đáng tin cậy nhất, hãy thử những cách giáo dục giới tính sớm cho trẻ dưới đây.

Độ tuổi từ 0 đến 2

* Trẻ nên biết tên các bộ phận cơ thể kể cả cơ quan sinh dục.

* Hầu hết những đứa trẻ 2 tuổi đều biết sự khác nhau giữa con trai và con gái, thường thì còn có thể chỉ ra ai là con trai ai là con gái.

Độ tuổi từ 3 đến 5

* Nếu trẻ đặt ra những câu hỏi tế nhị về giới tính, hãy trả lời càng chân thực càng tốt và phải phù hợp với lứa tuổi cũng như tầm nhận thức của trẻ. Hãy hiểu rằng: "Trẻ mầm mon có thể hỏi những câu hỏi rất cơ bản như "Làm thế nào mà em bé có thể chui vào trong bụng mẹ" hay "Đó là cái gì?" khi chỉ vào ngực hoặc cơ quan sinh dục của người lớn".

* Hãy tận dụng tính hiếu kỳ vốn có của trẻ để bắt đầu trò chuyện về bất kỳ chủ đề nào chúng muốn nói tới. Khi đó, hãy giải thích theo cách nào phù hợp nhất với trình độ nhận thức của trẻ. Ví dụ, khi trả lời những câu hỏi về cơ quan sinh dục, bạn có thể giải thích ngắn gọn đó là một bộ phận cơ thể mà nước tiểu thoát ra từ đó. Sau đó nhắc nhở chúng không nên để lộ những bộ phận kín ở nơi công cộng vì hành động đó sẽ làm những người xung quanh cảm thấy bất tiện.

* Nói với trẻ về khoảng cách riêng tư và phải làm gì khi có người vô tình đứng quá sát vào cơ thể mình. Khuyên trẻ nói "Làm ơn thứ lỗi cho cháu" hoặc câu nào đó đại loại như vậy bằng một giọng điệu nhã nhặn để người đó đứng xa ra một chút và tuyệt đối không xô đẩy người đó vì như thế là thô lỗ.

* Dạy trẻ phân biệt thế nào là động chạm "xấu" và "tốt", phải làm gì nếu gặp phải động chạm xấu. Cha mẹ có thể nói với trẻ tương tự như thế này: "Khi người lớn vỗ nhẹ vào lưng con vì con làm việc gì đó tốt thì đó là động chạm tốt. Nhưng bất cứ ai chạm vào vùng kín của con thì đó là động chạm xấu". Giải thích với chúng rằng một động chạm tốt sẽ khiến chúng thoải mái và vui vẻ giống như một cái ôm hoặc một cái đập tay.

* Động chạm xấu có thể là một trong những hành vi dưới đây:

- Động chạm không an toàn: Hành động hay cử chỉ làm tổn thương đến cảm xúc hoặc cơ thể trẻ như đá, đẩy, đấm và cấu véo. Nói với trẻ người khác không có quyền làm tổn thương chúng, vì vậy chúng cũng không nên làm những hành vi xấu đó với người khác.

- Động chạm không mong muốn: Những hành động khi trẻ không mong muốn hoặc cảm thấy không thoải mái. Có thể là một cái ôm khi chúng đang giận dữ hoặc một người lạ chạm vào vùng kín của trẻ, đặc biệt khi không phải vì mục đích khám chữa bệnh.

Hãy giúp trẻ luyện tập cách nói "Không" dứt khoát và lịch sự khi xảy ra những động chạm trẻ không muốn. Sau đó, dạy trẻ nên tìm đến những người thân yêu như cha mẹ hoặc cô giáo để xin giúp đỡ.

* Trước 5 tuổi, phụ huynh nên dạy trẻ đi vệ sinh nơi công cộng đúng theo giới tính. Dĩ nhiên phải có sự giúp đỡ của bố hoặc mẹ.

* Nếu mẹ đang có thai, hãy nói với trẻ về thai kỳ (thai nhi hình thành, phát triển như thế nào và mẹ sẽ sinh một em bé). Thử sử dụng các cuốn sách phù hợp với trẻ như "Baby on the Way" của Martha Sears hay "What Makes a Baby" của Cory Silverberg để giải thích đơn giản hơn cho trẻ dễ hiểu.

Độ tuổi từ 10 và vị thành niên

* Hãy để trẻ biết cảm giác ham muốn tình dục là một phần tự nhiên của tuổi dậy thì. Phụ thuộc vào quan niệm của từng gia đình mà phụ huynh có thể muốn hoặc không muốn nói với trẻ về thủ dâm. Khi trẻ hỏi liệu thủ dâm có phải là hành động bình thường thì hãy giải thích rằng điều đó rất bình thường khi trẻ cảm thấy thoải mái và phải tuân theo nguyên tắc chỉ nên làm điều đó trong phòng riêng hoặc nhà tắm có chốt cửa cẩn thận và tuyệt đối không làm điều đó khi có mặt người khác. Nếu tôn giáo của bạn không cho phép làm những hành động như thế, hãy nhờ chính những người đứng đầu tôn giáo giúp đỡ tìm ra cách giải thích cho trẻ hiểu.

* Giải thích với các bé gái rằng chúng có thể mang thai ngay khi bắt đầu dậy thì và quan trọng là dạy chúng biết về tình dục an toàn và các biện pháp tránh thai. Bất kể quan niệm và chuẩn mực đạo đức về tình dục trước hôn nhân của gia đình như thế nào thì phụ huynh cũng rất cần giáo dục trẻ về việc không nên quan hệ tình dục cho đến khi chúng trưởng thành và điều quan trọng là luôn thực hiện nguyên tắc tình dục an toàn. Phụ huynh có thể sử dụng các nguồn tham khảo như trang web HealthHub của tổ chức The Health Promotion Board.

* Sử dụng các nguồn online khi nói chuyện với trẻ về các bệnh có thể lây nhiễm qua quan hệ tình dục, bệnh HIV-AIDS và nhấn mạnh các biện pháp bảo vệ mà chúng có thể áp dụng để tránh gặp những rủi ro.

* Nói chuyện cởi mở và chân thành để trẻ hiểu chúng có thể có cảm xúc với những người khác giới và cả đồng giới. Các vấn đề trong quan hệ nam nữ là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc tự tử ở lứa tuổi học sinh. Do đó, điều quan trọng là luôn phải nhắc nhở trẻ hãy nhờ cha mẹ giúp đỡ bất kể khi nào chúng cần.

Giáo dục giới tính cho trẻ từ sớm là vô cùng quan trọng bởi điều đó không chỉ giúp trẻ có thể tự bảo vệ bản thân khỏi vấn nạn xâm hại tình dục chưa bao giờ nhức nhối như hiện nay. Mà còn giúp trẻ trang bị những kiến thức để không bao giờ rơi vào những tình cảnh đáng tiếc.

Sự sai lầm của con trẻ lỗi một phần là ở bậc làm cha làm mẹ. Nhưng sau cùng những người đau khổ nhất cũng chính là các đấng sinh thành vì "con dại cái mang”. Các bậc làm cha làm mẹ hãy quan tâm đến con em mình nhiều hơn, hãy cởi mở hơn trong vấn đề tình dục và hãy thật sự nghiêm túc trong việc giáo dục giới tính để các con không rơi vào tình cảnh đã sai còn thêm sai.